Joost Akkermans is gynaecoloog, CMDO en medisch leider geboortezorg in Medisch Spectrum Twente (MST). We spraken hem over het Zorg bij jou-zorgpad geboortezorg, dat onlangs de Grand Jury Prijs won op de STZ Innovatiechallenge. Dit hybride pad biedt zwangere vrouwen betrouwbare informatie, thuismonitoring en zorg op maat. Binnen enkele maanden ging het live en de eerste resultaten zijn veelbelovend.

Het hybride zorgpad geboortezorg is breed opgezet. Vanaf het begin van de zwangerschap ontvangen vrouwen via Patient Journey App actuele en passende informatie. “Tijdens een zwangerschap kan er veel gebeuren,” legt Joost uit. “Daarom begeleiden we zwangeren stap voor stap met de juiste informatie. Bij 16 weken geven we bijvoorbeeld informatie over de 20 weken echo.” Sinds kort monitoren we in de app ook zwangerschapshypertensie. MST en OLVG draaien daar nu een pilot mee.

Betere gesprekken dankzij betere voorbereiding

In de praktijk merkt Joost duidelijke voordelen. “Als ik een samen beslis-moment heb en de patiënt is goed voorbereid, dan heeft dat enorme invloed op de kwaliteit van het gesprek en de beslissing.” Bovendien verlopen de gesprekken vlotter: “Ik kan sneller tot de kern komen. Dat bespaart tijd en verhoogt de kwaliteit van zorg.”

Ook op het gebied van informatievoorziening zijn besparingen mogelijk. “Tijdens het 16-wekenconsult geef ik normaal gesproken een halfuur uitleg”, legt Joost uit. “Maar onderzoek toont aan dat minimaal 60% daarvan vergeten wordt zodra de patiënt de deur uit is. Door die informatie op de juiste momenten in de app aan te bieden, blijft het beter hangen en kunnen we uiteindelijk dat consult overslaan. Bovendien kunnen patiënten de informatie dan gemakkelijk terugvinden en herlezen.”

Kostenbesparing in zicht

Op basis van onderzoek en eigen data schatten Joost en de andere kernteamleden een mogelijke besparing van enkele miljoenen euro’s per jaar voor de Santeon ziekenhuizen.  

Alleen al thuismonitoring bij zwangerschapshypertensie kan naar verwachting een paar miljoen euro opleveren. “Patiënten hoeven dan niet meer wekelijks naar het ziekenhuis voor bloeddrukmetingen. Ze kunnen dan thuis hun bloeddruk meten,” gaat Joost verder. “Dat scheelt consulten en geeft meer ruimte in het spreekuur.”  

Daarnaast kan informatievoorziening van het geboortezorg zorgpad, zelfs in conservatieve scenario’s, een nog grotere besparing opleveren. Joost is voorzichtig met de cijfers: “Deze zijn deels gebaseerd op aannames, maar zelfs in het minst gunstige scenario is de besparing aanzienlijk.”

Hij benadrukt dat het tijd kost om de volledige impact van een zorgtransformatie zichtbaar te maken. In het begin verandert vooral de kwaliteit van zorg. Pas later worden de effecten op kosten en tijd volledig duidelijk. “Maar ik durf nu al te zeggen dat de impact groter is dan we denken,” zegt Joost. “De kwaliteit van de zorg neemt toe. Hierbij doel ik niet alleen op de kwaliteit van de fysieke consulten, maar de informatievoorziening helpt zwangeren ook bij keuzes over bijvoorbeeld de vaccinatie tegen het RS-virus en bij een gezondere leefstijl.”  

Meer regie, meer preventie

Hybride zorg levert niet alleen tijdswinst op, maar het verandert ook de manier waarop patiënten zorg ervaren. Joost benadrukt dat het verschuiven van verantwoordelijkheid naar de patiënt essentieel is voor de toekomst. “Wij vertrouwen erop dat patiënten zelf metingen doen en actief meedenken over hun gezondheid. Die verschuiving bevordert zelfregie en stimuleert preventie. En dat is cruciaal voor toekomstbestendige zorg.”

Snelle samenwerking maakt verschil

Dankzij nauwe samenwerking met zorgverleners, service design, communicatie en Patient Journey App werd het zorgpad razendsnel geïmplementeerd: van start in september naar operationeel in december. “Eigenlijk was dat niet haalbaar,” vertelt Thomas Timmers van Patient Journey App. “Maar door de inzet van iedereen – ook buiten kantoortijden – is het toch gelukt.” Het resultaat is veelzeggend: het is het snelst groeiende Zorg bij jou-zorgpad binnen Patient Journey App.

Samenwerken buiten de muren van het ziekenhuis

Joost benadrukt dat dit hybride zorgpad ook in de eerstelijnszorg beschikbaar moet komen. Veel zwangere vrouwen starten hun traject daar en worden pas later doorverwezen. “Door hen vanaf het begin toegang te geven tot de app, maken we ook daar impact en kunnen we mogelijk zelfs verwijzingen voorkomen. Dat vraagt wel om samenwerking en het loslaten van oude structuren.”

Positieve reacties patiënten

Wat Joost het meeste vertrouwen geeft, zijn de reacties van patiënten. “Zij voelen zich beter geïnformeerd en meer betrokken. Een collega – geen arts en zelf zwanger – zit ook in dit zorgpad en zei: ‘dit is precies wat je als zwangere nodig hebt’. Dat bevestigt voor mij dat we op de goede weg zijn.”

Wat nu belangrijk is? De focus houden op de patiënt. En zorgen dat oplossingen ook werken over de grenzen van zorgpaden heen. “We moeten versnippering voorkomen en denken vanuit de patiënt die in meerdere paden tegelijk zit,” besluit Joost.