Onlangs hebben Santeon en Zorg bij jou een her-analyse uitgevoerd op de zorgevaluatie van COPD. We spreken Pieter de Bey (directeur Santeon/Zorg bij jou), Nelly van Uden (programmamanager), Hans Hardeman (longarts St. Antonius Ziekenhuis) en Anneke van Veen (longarts CWZ) over de aanleiding, inzichten en geüpdatete resultaten.

Eerder publiceerden we positieve resultaten voor het zorgpad COPD. Dit zijn de uitkomsten van een aanpak die zorgvuldig is opgesteld in samenwerking met experts en zorgprofessionals, maar waarvan we moesten concluderen dat de aannames voor de controlegroep leidden tot een te positief scenario. Pieter de Bey vertelt: “De financiële afdelingen van ziekenhuizen gaven aan onze data in de praktijk niet goed te herkennen. We zijn hierin gedoken en hebben een her-analyse uitgevoerd met een aangepaste aanpak. Deze her-analyse laat minder effect zien dan de eerder gedeelde positieve resultaten. Dat betreuren we. Tegelijkertijd stroken deze nieuwe uitkomsten niet met de effecten die onze zorgverleners in de praktijk ervaren, zoals een verkorting van wachtlijsten en een verlaging van de werkdruk. We hebben gemerkt dat de data zoals wij die nu uit EPD’s verzamelen, niet het volledige beeld geven van de ervaren werkelijkheid van onze zorgprofessionals.”

Nelly van Uden deelt de herziende resultaten: “In de her-analyse zien we een trend in een vermindering van opnames van 11% binnen longgeneeskunde. We zien nog geen verschil in het aantal consulten of SEH-bezoeken.”

Verschil resultaten met praktijksituatie

Hans Hardeman is longarts bij het St. Antonius Ziekenhuis en behandelt dagelijks COPD-patiënten. Hij ziet een verschil tussen de uitkomsten van de her-analyse en zijn ervaringen uit de praktijk. “Het is frustrerend dat het moeilijk is om betrouwbare getallen op te leveren. Iedere aanpassing in de aanpak gaf andere resultaten. We hebben veel geprobeerd om een eerlijk en herkenbaar beeld te laten zien. Nu moeten we nederig zijn en zeggen dat we de impact nog niet goed met cijfers kunnen onderbouwen.

Wat we wel zien, is dat de patiënten heel tevreden zijn en dat mensen duidelijk minder vaak op de poli komen. Bijna al onze patiënten in de thuismonitoring hebben standaard nog maar één consult. Of ze komen naar het ziekenhuis met klachten, maar dan wil je ze als arts ook zien.

Daarnaast merken we dat we bij patiënten in thuismonitoring vaak eerder ingrijpen bij een longaanval, omdat ze vroeger aan de bel trekken. Een ander effect is dat we het aandurven om patiënten zonder thuismonitoring minder vaak op de poli te laten komen. Of juist alleen bij klachten. Dat is een verandering die alle patiënten raakt, als gevolg van onze ervaring met hybride zorg. De komende tijd gaan we steeds meer patiënten analyseren die gedurende langere tijd gebruikmaken van thuismonitoring. Hopelijk kunnen we dan het echte effect laten zien. Al moeten we bij het kijken naar dit soort cijfers ons wel realiseren dat het een evaluatie betreft, geen wetenschappelijk onderzoek.”

Onderzoek naar lokale impact

De komende tijd verwacht van Uden zorgevaluaties op te leveren voor meer zorgpaden. Hier wordt meteen de vernieuwde methodiek toegepast. Team zorgevaluatie onderzoekt de totale Santeon-brede impact van verschillende zorgpaden. Naast deze brede zorgevaluatie wordt de komende tijd onderzoek gedaan naar lokale impact per ziekenhuis. Deze casussen worden ingezet als best practices voor de andere ziekenhuizen die aangesloten zijn bij Zorg bij jou. Zo kunnen we in een sneller tempo van elkaar leren en de impact vergroten.

Een goed voorbeeld van eerder lokaal onderzoek is dat van CWZ. Zij deden in samenwerking met een zorgverzekeraar onderzoek naar effecten van hybride zorg op de gehele COPD-populatie.

Anneke van Veen, longarts bij CWZ, vertelt: “Dankzij de inzet van thuismonitoring en digitale communicatie hebben we onze zorgprocessen anders ingericht. Uit het onderzoek blijkt dat COPD-patiënten in de tweede lijn een zwaardere ziektelast hebben en korter bij ons onder controle blijven. Ze worden eerder terugverwezen naar de eerste lijn.

Alle standaard COPD-controles zijn uit de spreekuren gehaald en we zien onze patiënten alleen als het echt nodig is. Dankzij thuismonitoring hebben longartsen een compleet en continu beeld van onze patiënten, in plaats van alleen momentopnames tijdens een vooraf geplande controle. Patiënten met een dreigende longaanval zijn sneller in beeld, waardoor we eerder kunnen ingrijpen in de behandeling.

Daarnaast zien we minder polibezoeken. Ook bezoeken aan de eerste hulp en opnames zijn significant afgenomen. Onze wachtlijst voor controle-patiënten was veel te lang, maar door het inzetten van digitale zorg hebben we deze binnen vier maanden weggewerkt. Dit zijn niet alleen effecten van het inzetten van technologie an sich, maar vooral het feit dat we het inzetten als standaard zorg en onze processen erop hebben aangepast. Zo hebben we de kwaliteit van de zorg verbeterd.”

Zorgevaluatie als onderdeel van transformatie

De Bey ziet zorgevaluatie als cruciaal onderdeel van de totale zorgtransformatie. “Zorgvuldige verandering kost tijd. Het liefst zou je direct het resultaat van een innovatie terugzien in de cijfers, maar zo werkt het helaas niet. De verandering gaat stapsgewijs: eerst doe je een toevoeging op het zorgpad, zoals een app of monitoring. Om pas bij voldoende patiëntvolume processen anders in te kunnen richten en bestaande werkwijzen af te bouwen.

We maken met Santeon, Zorg bij jou en alle betrokken partijen zoveel vaart als mogelijk. Het belangrijkste is om het leerproces in gang te zetten en snelle feedbackloops te hanteren, gebaseerd op ervaringen én op data. Binnen Santeon hebben we een unieke setting waarin we data uit onze zeven ziekenhuizen gebruiken voor inzichten in impact van zorg. Tegelijkertijd leren we ook dat de data die we registeren voor onze aangeboden patiëntenzorg niet optimaal geschikt is voor het meten van de impact van hybride zorg. Om dat echt goed te doen, zijn aanvullende acties nodig. We kijken met vertrouwen naar de toekomst, waarin we een constante PDCA-cyclus hanteren om werkmethodes en de evaluatie ervan te optimaliseren. Alles draagt bij aan het hogere doel: iedere patiënt de best passende zorg bieden. Waarbij er binnen het zorglandschap in Nederland structureel samengewerkt wordt aan vernieuwing en verbetering.”

Heb je nog vragen over zorgevaluatie? Neem dan contact op met communicatie@zorgbijjou.nl

‍